بخشی از متن مقاله اسطوره‌سنجي در پنج نمايش‌نام? منتخب از نغمه ثميني براساس روش ژيلبر دوران :
تعداد صفحات :27
این پژوهش به بررسی پنج نمایش‌نام منتخب از میان آثار مشهور نغمه ثمینی براساس اسطورهسنجی ژیلبر دوران میپردازد. این روش حدود سالهای 1370 برای نخستینبار از سوی دوران ارائه و وارد عرصه نقدهای نو شد. در این نظریه و روش بهطور هم‌زمان متن و فرامتنهایی مانند زندگینام نویسنده و محیط اجتماعی او اهمیت مییابند. اسطورهسنجی نقدی بینارشتهای است و فرایند و روش آن را میتوان به سه مرحله: نمادسنجی, روانسنجی و اسطورهسنجی تقسیم کرد. از دیدگاه ژیلبر دوران, بین همه آثار تألیفی یک نویسنده رابطهای وجود دارد که با بررسی آنها میتوان به اسطور شخصی ذهن پدیدآورند اثر دست یافت. نغمه ثمینی نمایشنامهنویس معاصر ایرانی است که نمایشنامههایش به سبب علاق او به اسطوره, کهنالگو و تاریخ شایستگی بررسی و نقد از منظر فرایند اسطورهسنجی دوران را دارد. در این تحقیق, پنج نمایش‌نامه و دو کتاب پژوهشی ثمینی انتخاب, مطالعه و تحلیل شده است. در مرحل نخست, یعنی مرحل نمادسنجی که بر متن تکیه دارد, ابتدا آثارِ منتخب مطالعه شده سپس نمادها, شخصیتها و کنشهای کهنالگویی نقد و تحلیل شدهاند تا نخستین مرحل اسطورهسنجیِ دوران انجام پذیرد. سپس با بررسی زندگینام نویسنده به وسیل طرح پرسشهایی از او و محیط اجتماعی که در آن زاده و بزرگ شده است مرحل دوم, یعنی روانسنجی که بر فرامتن تکیه دارد, انجام میپذیرد. در پایان نیز, با تحلیل کلی درباره مراحل قبلی و جمعبندی نتایج بهدستآمده مرحل نهایی, یعنی اسطورهسنجی آثار, انجام میشود تا اسطور شخصی ذهن نویسنده و سپس اسطور جمعی اندیش او بهدست آید. این پژوهش از طریق مطالع کتابخانهای و با شیو تحلیلی‌ـ توصیفی آثار را بررسی می‌کند. نتیجه نشان میدهد دغدغههای ذهنی نغمه ثمینی بیشتر شامل مسائلی مربوط به زنان و جنگ است. اسطوره شخصی ایشان هم شهرزاد و روایتگری او برای نجاتبخشی است که در نگاهی جمعی به اسطورهسازی از دیگر زنان گسترش مییابد.